मास्टर कृष्णरावांच्या शतकोत्तर रौप्य जयंतीची नांदी साजरी!
भारतीय संगीत क्षेत्रात ववनिर्मिती करून अभिजात संगीतकलेचे अलौकिक योगदान दिलेल्या संगीतकलानिधि मास्टर कृष्णराव फुलंब्रीकर उर्फ मास्तर कृष्णराव यांच्या २० जानेवारी २०२२ रोजी सुरू होणाऱ्या शतकोत्तर रौप्य जयंती वर्षानिमित्त कृष्णरावांचे चिरंजीव कै. माधव कृष्णराव तथा राजाभाऊ फुलंब्रीकर यांच्या परिवारातर्फे शनिवार २५ डिसेंबर २०२१ रोजी या महोत्सवाची नांदी म्हणून पुण्यात भरत नाट्य संशोधन मंदिर येथे एक सांगीतिक सोहळा आयोजित करण्यात आला. या सोहळ्याचे अध्यक्षस्थान पं. वसंतराव गाडगीळ यांनी भूषवले तर प्रमुख पाहुण्या होत्या मराठी व संस्कृत संगीत नाटकांमध्ये गायक अभिनेत्रीच्या भूमिका केलेल्या विदुषी सौ.निर्मलाताई गोगटे.
या कार्यक्रमाचा प्रारंभ ह. भ. प. दीपा भंडारे यांच्या ईश स्तवनाने आणि मान्यवरांच्या दीपप्रज्वलनाने झाला. पं. वसंतराव गाडगीळ यांचे शुभहस्ते मास्टर कृष्णरावांचा चरित्रपट व सांगीतिक कार्यकर्तृत्व विशद करणाऱ्या 'स्वरयात्री २०२२' ह्या अनाहत प्रकाशनाने मुद्रित केलेल्या २०२२-२३ सालच्या मराठी दिनदर्शिकेचे उदघाटन करण्यात आले. दिनदर्शिकेच्या उदघाटनानंतर कृष्णरावांचे समग्र सांगीतिक कार्य विशद करण्याकरता निर्माण करण्यात आलेल्या www.masterkrishnarao.com या वेबसाईटचे उदघाटन विदुषी सौ. निर्मलाताई गोगटे यांच्या शुभहस्ते करण्यात आले. ही वेबसाईट त्यांचे समग्र जीवन व संगीत क्षेत्रातील कार्यकर्तृत्व दर्शवणारी आहे. ही वेबसाईट मोबाईल फोनवर देखील वाचायला सोपी आहे. या वेबसाईटचा संगीत रसिक व अभ्यासक यांना फायदा व्हावा हा उद्देश आहे.
यावेळी मा.कृष्णरावांच्या शतकोत्तर रौप्य महोत्सवाच्या औचित्याने फुलंब्रीकर परिवारातर्फे विख्यात शास्त्रीय गायिका विदुषी सौ. मंजिरी कर्वे-आलेगावकर यांना संगीत क्षेत्रातील अमूल्य योगदानाबद्दल पं. वसंतराव गाडगीळ व मा. सौ.निर्मलाताई गोगटे यांचे शुभहस्ते 'मास्टर कृष्णराव स्मृती पुरस्कार - स्वरयोगिनी' हा पुरस्कार प्रदान करून गौरवण्यात आले. यावेळी भरत नाट्य संस्थेचे अध्यक्ष श्री.आनंद पानसे, विदुषी निर्मलाताई गोगटे आणि कार्यक्रमाचे अध्यक्ष पं. वसंतराव गाडगीळ यांची भाषणे झाली. भाषणात श्री. पानसे यांनी मास्टर कृष्णराव आणि भारत नाट्य मंदिर यांमधील ऋणानुबंधाचे वर्णन केले. तर प्रमुख पाहुण्या विदुषी सौ.निर्मलाताईंनी कृष्णरावांच्या गायकीची ठळक वैशिष्ट्ये सांगितली आणि त्यांनी लहानपणी गिरगावातील ब्राह्मण सभेत ऐकलेल्या मा.कृष्णरावांच्या संगीत मैफलींच्या आठवणी कथन केल्या. त्या संगीत मैफलीत मुंगीला देखील जागा नसायची आणि गिरगावातील ट्रॅमदेखील बंद पडायची एवढी गर्दी असायची असे रोचक वर्णन करून त्यांनी श्रोत्यांना अगदी स्तिमित केले. शारदा ज्ञानपीठमचे संस्थापक व या कार्यक्रमाचे अध्यक्ष असलेल्या पं. गाडगीळ यांनी आरंभीचे भाषण अमृतवाणी संस्कृतमध्ये केले तर पुढील भाषण मराठीतून केले. ते म्हणाले की संगीत तपस्वी मास्टर कृष्णराव यांनी भारतीय संगीत सर्वदूर नेऊन अटकेपार झेंडा फडकवण्याचे अमूल्य कार्य केले असे सांगितले. या कार्यक्रमाच्या पूर्वार्धाची सांगता ह. भ. प. दीपा भंडारे यांच्या पसायदानाने झाली.
मध्यंतरानंतर विदुषी सौ.आलेगावकर यांच्या शास्त्रीय गायनाची रंगतदार मैफल झाली. त्यांनी मास्टर कृष्णरावांच्या प्रचलित व काही दुर्मिळ संगीत रचना सादर करून श्रोत्यांना जणू दर्जेदार मेजवानीच दिली. त्यांनी प्रथम कृष्णरावांनी गाजवलेली 'बाजे झनन' ही जौनपुरीतील बंदिश सादर केली. मास्टर कृष्णरावांनी ही बंदिश इतकी गाजवली होती की त्यांना पंजाबात 'बाजे झनन मास्टर कृष्णा' म्हटले जायचे. मग सौ.आलेगावकर यांनी कृष्णरावांनी रचलेली व संगीतबद्ध केलेली हिंडोलमधील ' ए मा पी' ही चीज गायली. त्यांनी या मैफलीचा शेवट 'जोहार मायबाप जोहार' या मा.कृष्णरावांनी संगीतबद्ध केलेल्या रसिकप्रिय अशा अजरामर अभंगाने केला.
या कार्यक्रमास सध्याच्या कोरोनाने थैमान घातलेल्या परिस्थितीत गर्दी मोजकी होती तरी संगीत दर्दींची चांगलीच पसंती मिळाली. विशेष म्हणजे १९६९ साली भरत नाट्य मंदिराच्या नवीन इमारतीची कोनशीला मास्टर कृष्णरावांच्या हस्ते विधिपूर्वक बसवली होती व त्यापुढील वर्षी या नवीन इमारतीचे उदघाटन प्रथम कृष्णरावांनी स्टेजवर नांदी गाऊन केले होते. त्याच नाट्यमंदिरात त्यांच्या १२५व्या जयंतीची नांदी साजरी व्हावी हा खरंच दुग्धशर्करायोगच!